Destexhe: 'Criminaliteit nog altijd taboe bij Franstaligen'

Waar het lang heette dat de criminaliteit in de hoofdstad meeviel of zelfs afnam, daar is Brussels parlementslid Alain Destexhe (MR) het niet mee eens. Volgens de Franstalige liberaal vertekenen algemene criminaliteitsstatistieken de waarheid: er is veel geweld in Brussel.

Eerst dit: Alain Destexhe is wat men zou kunnen noemen 'een ongeleid projectiel'. Deze Brusselaar van Luikse origine kwam al vaak in het nieuws met zijn niet-aflatende strijd tegen de ergste vormen van criminaliteit en onveiligheid. Destexhe is bijvoorbeeld bekend van het zogenaamde incident met de 'Noren'. Hij gebruikte die Noord-Europese nationaliteit om vandalen te karakteriseren die het premetrostation Horta in 2012 beklad hadden. Destexhe doelde op allochtonen. Het leverde hem toen scherpe reacties uit zijn eigen partij op. In datzelfde jaar nam Destexhe deel aan de gemeenteraadsverkiezingen in Elsene, waar hij zich in de Matongewijk had gevestigd. Ondanks zijn hoge stemmenaantal kon hij geen aanspraak maken op een schepenambt. Toeval?

Diezelfde Destexhe stelde vorige week vrijdag op een in Franstalig België opgemerkte persconferentie de 'echte' criminaliteitsstatistieken voor Brussel voor. Onder de titel Bruxelles 'Orange Mécanique'? ontdeed hij in een eigen studie de officiële criminaliteitsstatistieken van wat in zijn ogen 'ballast' is. Algemene statistieken zijn immers een optelsom van alle misdrijven in een bepaald gebied, lichte zowel als zware feiten. "Als je alles bij elkaar neemt, dan daalt de criminaliteit," zegt Destexhe. "Maar die daling verdoezelt dat het aantal zware misdrijven zoals slagen en verwondingen, moorden en verkrachtingen, stijgt."

Het parlementslid onthult de cijfers: in het jaar 2000 waren er 114 moorden en 7.547 geweldfeiten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In 2011 zijn die aantallen gestegen tot respectievelijk 149 en 10.664. Om kritiek te snel af te zijn, gebruikt Destexhe ook de zogenaamde criminaliteitsgraad, dat het aantal misdrijven afweegt tegenover de bevolking. Daar valt er volgens de liberaal eenzelfde verhaal op te tekenen: in 2000 waren er 11,9 moorden en 786,7 geweldfeiten per 100.000 inwoners, in 2011 respectievelijk 13,1 en 938,1. Eenzelfde verhaal voor het aantal verkrachtingen. Destexhe gebruikt bewust ook de criminaliteitsgraad omdat er anders kritiek zou kunnen komen op het feit dat hij de bevolkingsgroei niet mee in ogenschouw neemt. Hoe meer mensen, hoe meer kans op misdrijven, immers. De politicus is zich ervan bewust en stelt in zijn 24 pagina's stellende 'studie': "Het feit dat er een stijging is in absolute en in relatieve cijfers, toont aan dat criminaliteit niet louter toegeschreven kan worden aan een bevolkingsstijging."

Kritiek is er evenwel. Zowel in Le Soir als in La Libre Belgique krijgt de 'kwajongen' Destexhe telkens één pagina, maar met de nodige kanttekeningen. Er wordt in beide artikels gewezen op de selectiviteit waarmee Destexhe zich bedient. Terecht, want de liberaal neemt de cijfers voor 2012 niet op in zijn werkstuk. In 2012 daalt de criminaliteit, ook wat betreft geweld en moord. "Dat is wel vreemd," zo noteert Le Soir bij monde van minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet (CDH).

In een afzonderlijk gesprek met deze krant verklaart Alain Destexhe dat hij wel erger gewoon is. "Criminaliteit is nog altijd taboe in Franstalig België. Pers, politici en academici zijn er nog altijd doordrongen van 'linkse' ideeën. Uiteraard krijg ik dan kritiek op mijn studiewerk. Maar eigenlijk ben ik erger gewoon. Binnen mijn partij, de MR, zijn er bijvoorbeeld andere mensen die zich niet schamen om de waarheid te zeggen."

Destexhe is naar eigen zeggen zo'n 'kwajongen' omdat hij persoonlijk betrokken was bij een moordzaak. "Een kennis van mij verloor in december jongstleden haar zoon, die slachtoffer werd van een minderjarig bendelid. De dader heeft veel rechten omdat hij minderjarig is, de moeder, het slachtoffer, krijgt nagenoeg geen steun van de staat. Wel, ik vind dat grof. Bij mij heeft dat de doorslag gegeven om criminaliteit nader te onderzoeken," meent hij.

De titel van zijn werk, Orange Mécanique, is ontleend aan een boek dat dit jaar in Frankrijk furore maakte en over hetzelfde onderwerp handelt. Oorspronkelijk is Orange Mécanique de vertaling van de Britse film en het gelijknamige boek A clockwork Orange. Dat verhaal gaat over de extreme gewelddaden van het hoofdpersonage, zijn arrestatie en de pogingen van de maatschappij om hem op het rechte pad te krijgen. Ironisch genoeg is het uitgangspunt van de film ook de vraag of het menselijk is om een dader tot gedwongen berouw te dwingen, en of hij, eenmaal genezen, ook recht heeft op de kwijtschelding van zijn schuld. 'Linkse' thema's, zowaar. Maar of Destexhe het ook zo bedoelt, is niet geweten.